Muziek in het werk van Charlotte Salomon
Leven? of Theater?
De Joods-Duitse Charlotte Salomon was 22 jaar toen ze in 1938 vanuit Berlijn naar haar grootouders in Zuid-Frankrijk vluchtte. Toen haar oma, bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, zelfmoord pleegde, en Charlotte Salomon ontdekte dat dit ook was hoe haar moeder aan haar einde was gekomen, begon ze aan Leven? of Theater? Een 'totaal waanzinnig project' om mentaal overeind te blijven.
In vele honderden gouaches (waterverfschilderingen) herschiep ze haar leven als een geschilderd theaterstuk. Charlotte Salomon werd in 1943 in Auschwitz vermoord.
Muziek
Behalve een opmerkelijk geheugen voor het gesproken en geschreven woord beschikte Charlotte Salomon over een verrassende muziekkennis. Het schijnt dat ze tijdens het schilderen en schrijven van Leven? of Theater? melodieën neuriede die ze in haar hoofd hoorde.
Haar werk bevat talloze verwijzingen naar opera's, liederen en populaire liedjes. Sommige melodieën herhalen zich door het werk heen. Flarden uit Bizets Carmen zijn gebruikt als achtergrondmuziek bij scènes tussen operazangeres Paulinka Bimbam en zangleraar Amadeus Daberlohn. Wanneer het personage 'Charlotte' en Daberlohn ten tonele komen, worden zij begeleid door Schuberts Der Tod und das Mädchen.
Net als in de film
Soms past Charlotte Salomon muziek, net als in films, als versterking van stemming en emotie toe. Of juist omgekeerd, dan kiest ze muziek uit die tegengesteld is aan de sfeer op dat moment, waardoor de scène een ironisch karakter krijgt.
Als Daberlohn zich klein en zwak bij de grote Herr Singsang voegt, klinkt het overwinningslied uit Carmen. Deze dramatische weergave benadrukt Daberlohns opgeblazen zelfbeeld op een komische manier.
