Joods Cultureel Kwartier en Rijksmuseum werken samen aan tentoonstelling

In 2024 is in het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam een grote tentoonstelling te zien over door de nazi's geroofd cultuurgoed van Joodse eigenaren. De tentoonstelling wordt gemaakt in samenwerking met het Rijksmuseum en is te zien op twee locaties: het Joods Museum en het nieuwe Nationaal Holocaustmuseum.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog vond op grote schaal kunstroof plaats. Slechts een klein deel van de geroofde kunstwerken en het geroofde cultuurgoed vond zijn weg terug naar Joodse eigenaren of hun nabestaanden. In de afgelopen decennia zijn er diverse tentoonstellingen georganiseerd over roofkunst en het naoorlogse restitutieproces. De tentoonstelling in het Joods Cultureel Kwartier hangt samen met de hernieuwde aandacht voor het onderwerp van de laatste jaren.

Persoonlijke verhalen
De tentoonstelling onderscheidt zich op twee manieren van eerdere exposities over dit thema. Judaïca (Joodse culturele, historische en religieuze voorwerpen) staan centraal en naast objecten van grote financiële waarde, gaat het hier ook om objecten van grote gevoelswaarde. Het complexe en aangrijpende verhaal van roof en restitutie wordt in het Joods Cultureel Kwartier verteld aan de hand van tien persoonlijke verhalen. Zo komt de emotionele impact van roof centraal te staan. Emile Schrijver, directeur van het Joods Cultureel Kwartier: “Het Rijksmuseum heeft de kracht en het gezag die dit onderwerp verdient. Wij hebben de ervaring om de complexiteit van de emotionele impact te laten zien. ”

Unieke samenwerking
Een groot deel van de kunstobjecten in de tentoonstelling komt uit de collectie van het Rijksmuseum en de judaïca komt uit het Joods Museum. Het is de eerste keer dat de twee organisaties samenwerken. Sinds 2012 houden vijf onderzoekers van het Rijksmuseum zich bezig met onderzoek naar de herkomst van de collectie na 1933. Het Joods Cultureel Kwartier begon in 2000 met het onderzoek naar de oorlogsgeschiedenis van de collectie. De tentoonstelling komt deels tot stand naar aanleiding van deze onderzoeken. Directeur van het Rijksmuseum, Taco Dibbits: “Niet alleen zorgvuldig onderzoek en restituties dragen bij aan de erkenning van het leed. Ook het vertellen van de persoonlijke verhalen zijn daarbij van belang opdat we de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog nooit zullen vergeten.”