Else Berg en Mommie Schwarz: Schilderspaar uit de Nederlandse avant-garde

Archief
tot 24 juni

Het Joods Museum presenteert de eerste overzichtstentoonstelling van Else Berg en Mommie Schwarz. Dit schilderspaar woonde en werkte tussen 1910 en 1942 in Nederland en werd sterk beïnvloed door verschillende nationale en internationale avant-gardistische kunststromingen. Het Joods Museum brengt ruim tachtig van hun schilderijen en tekeningen bij elkaar, gecombineerd met enkele werken van tijdgenoten die hen inspireerden, zoals Leo Gestel, Jan Sluijters en Charley Toorop.

Else Berg (1877-1942), geboren in het voormalig Duitse Opper-Silezië, is als schilder altijd succesvol geweest. Voor Samuel Leser (Mommie) Schwarz (1876-1942) uit Zutphen kwam de echte waardering als kunstschilder pas aan het einde van de jaren twintig, toen hij de vijftig gepasseerd was. Na zijn dood raakte hij min of meer in de vergetelheid, maar sinds kort neemt de interesse voor zijn werk toe.​

Vanaf 1909 gingen Berg en Schwarz intensief met elkaar om. Samen en alleen trokken zij veel naar het buitenland. Tijdens deze reizen produceerden ze talloze schilderijen en tekeningen waarbij ze grote invloed uitoefenden op elkaar. De overeenkomsten in hun werk zijn soms zo sterk dat een onderscheid niet of nauwelijks te maken valt.

Vanaf 1914 verbleven ze vaak in de omgeving van Bergen. Daar gingen ze deel uitmaken van de Bergense School, een expressionistische stroming in de Nederlandse schilderkunst. Ook in Amsterdam waren Berg en Schwarz actief in de kunstwereld.

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het voor hen al gauw onmogelijk om te exposeren. Ze weigerden beiden een jodenster te dragen en doken ook niet onder. Op 12 november 1942 zijn ze opgepakt en via Westerbork afgevoerd naar Auschwitz. Daar zijn ze direct na aankomst vermoord.

In de tentoonstelling Else Berg en Mommie Schwarz. Schilderspaar uit de Nederlandse avant-garde is werk uit de collectie van het Joods Museum te zien, aangevuld met schilderijen, tekeningen en grafisch werk uit de collecties van onder meer het Stedelijk Museum en het Singer Museum en particuliere verzamelaars. Bij de expositie verschijnt een rijk geïllustreerd boek van Linda Horn bij Uitgeverij de Kunst, met daarin een oeuvre-overzicht en biografie van beide kunstenaars verkrijgbaar in de Museumshop van het Joods Museum en iedere boekhandel (€ 35,00).

Deze tentoonstelling is niet langer te bezoeken.
Bekijk de agenda voor actuele tentoonstellingen en activiteiten.