De verborgen meester: Meijer de Haan
Deze tentoonstelling was te zien tot 24 januari 2010
Het Joods Museum wijdt dit najaar de allereerste overzichtstentoonstelling ooit aan de negentiende-eeuwse schilder Meijer de Haan (1852-1895). De Haan was goed bevriend met Theo van Gogh, de jongere broer van Vincent en werkte nauw samen met Paul Gauguin, maar bleef zelf desondanks voor het grote publiek verborgen. Met deze expositie wil het Joods Museum hier verandering in brengen. De tentoonstelling is aansluitend te zien in Musée d'Orsay in Parijs en in Musée des Beaux Arts in het Bretonse Quimper onder de titel 'Le maître caché, Meijer de Haan'.
Voor het eerst in 125 jaar komen de werken van De Haan samen. Zowel zijn Amsterdamse als Bretonse periode, waar hij nauw samenwerkte met Gauguin, worden belicht. Naast schilderijen van De Haan en een aantal van Gauguin, zijn ook werken van De Haans leerlingen te zien, waaronder Joseph Jacob Isaacson, Louis Hartz en Baruch Lopes de Leao Laguna. De stukken zijn afkomstig uit particuliere collecties en musea wereldwijd.
De tentoonstelling werpt een verrassend licht op de rol van Nederlands-Joodse kunstenaars in de tweede helft van de negentiende eeuw. De portretten en genrestukken uit Meijer de Haans Amsterdamse tijd zijn duidelijk beïnvloed door de tijdgeest en door zijn Joodse achtergrond. Ze tonen een opvallende tegenstelling met zijn latere Bretonse schilderijen. Deze zijn verwant aan het werk van beroemde Franse tijdgenoten als Paul Gauguin, Emile Bernard en Paul Sérusier. Het onverwachte contrast in stijl, licht en kleur uit deze twee cruciale perioden vormt de leidraad in de tentoonstelling.
Geboren in een behoudend milieu in het hartje van de Amsterdamse Jodenbuurt, koos De Haan op jonge leeftijd voor een kunstenaarsbestaan. Zijn vroegste werken dateren uit zijn leerperiode bij P.F. Greive en vervolgens op de Rijksacademie in 1874. Tussen 1878 en 1888 had De Haan een atelier in het bedrijf van zijn familie, Brood en Matzebakkerij De Haan aan de Valkenburgerstraat. Hier gaf hij leiding aan een aantal leerlingen.
Meijer de Haans abrupte afscheid van Amsterdam in 1888 vormde de opmaat tot een volledige omwenteling in zijn artistieke en persoonlijke leven. Via Parijs, waar hij enige maanden bij Theo van Gogh woonde en kennismaakte met de vernieuwende kunststromingen van dat moment, trok hij naar Bretagne. In de anderhalf jaar dat hij rond het vissersdorp Le Pouldu werkte, voornamelijk samen met Gauguin, ontwikkelde hij zich van een rembrandtesk, academisch schilder tot een aanhanger van Gauguins kleurrijke, heldere werkwijze, met behoud van geheel eigen karakter.
Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde monografie verschenen (Engels- en Franstalig). Voor deze tentoonstelling geldt een toeslag van 1,50 Euro.
De Turing Foundation is hoofdbegunstiger van de tentoonstelling.
De Turing Foundation is opgericht in 2006 door Pieter en Françoise Geelen, uit de opbrengsten van de beursgang van TomTom NV. De Turing Foundation wil meer mensen in Nederland laten genieten van kunst en draagt daarom bij aan bijzondere tentoonstellingen in Nederlandse musea, het geven van live uitvoeringen van klassieke muziek en het voordragen of publiceren van Nederlandstalige poëzie. Daarnaast gebruikt het fonds haar gelden om in ontwikkelingslanden kinderen en jongeren onderwijs te laten volgen, de natuur te beschermen en lepra te bestrijden. Zie ook: De Turing Foundation.