De oorlog voorbij: Leonard Freed fotografeert Joods Amsterdam in de jaren vijftig
Deze tentoonstelling was te zien tot 14 februari 2016
Het Joods Museum presenteerde een tentoonstelling met ca. 150 foto's van de beroemde Amerikaanse Magnumfotograaf Leonard Freed. De foto's toonden Joods Amsterdam in de jaren vijftig en lieten het herstel van het Joodse leven zien in de eerste decennia na de oorlog.
De tentoonstelling De oorlog voorbij. Leonard Freed fotografeert Joods Amsterdam in de jaren vijftig bood een uniek tijdsbeeld van een periode in de Joodse geschiedenis van Amsterdam, waarvan slechts weinig foto's bestaan.
Leonard Freed
Leonard Freed (1929-2006), zoon van Russisch-Joodse immigranten in New York, woonde van 1957 tot 1970 in Amsterdam. Hij was gefascineerd door de veerkracht en vitaliteit van de Joodse gemeenschap, die eind jaren vijftig de draad van het leven weer zo goed als mogelijk had opgepakt. Er heerste een sfeer van optimisme en geloof in een betere toekomst. Over de oorlog werd nauwelijks gesproken, de emoties van verdriet en woede lagen diep weggeborgen. Met zijn camera volgde Freed een jaar lang Amsterdamse Joden in hun dagelijkse leven thuis, in de synagoge en op hun werk.
Joden van Amsterdam
Freeds foto's gaven een rijk geschakeerd beeld van het opbloeiende Joodse leven in de stad na de Tweede Wereldoorlog; van kleine Oost-Europese synagogen en dansavonden voor Joodse jongeren tot de koosjere broodjeszaak van Sal Meijer en kooplieden op het Waterlooplein. De foto's waren gemaakt in 1957-1958 en maakten deel uit van Freeds omvangrijke fotoserie Joden van Amsterdam, het eerste grote fotoproject van zijn lange carrière. Een deel van de foto's werd in 1958 gepubliceerd in het boek Joden van Amsterdam, uitgegeven door De Bezige Bij.
Alle foto's in de tentoonstelling werden recentelijk door het Joods Museum aangekocht van Brigitte Freed, de weduwe van de fotograaf. Het waren zowel vintagedrukken als nieuwe niet eerder gepubliceerde drukken. Dit was de eerste keer dat deze unieke foto's werden geëxposeerd.
Uitgeverij Schilt Publishing gafin samenwerking met het Joods Museum bij de tentoonstelling het gelijknamige boek uit (€ 35,00).
Foto's van Leonard Freed in de Portugese Synagoge
Een aantal van foto's van Leonard Freed werdgelijktijdig met de tentoonstelling in het museum ook in de Portugese Synagoge getoond. Het waren foto's uit een zeer bijzondere serie die Leonard Freed in 1963 hier maakte tijdens de dienst van Hosjana Raba, de zevende dag van het Loofhuttenfeest. Er bestaan weinig foto's van gebedsdiensten in deze synagoge, omdat over het algemeen een verbod op fotograferen geldt. Hosjana Raba is een van de weinige dagen dat fotograferen is toegestaan.
De rituelen tijdens de dienst van Hosjana Raba, onder andere het rondgaan met een plantenbundel (loelav), worden al eeuwenlang in de Portugese Synagoge uitgevoerd volgens een onveranderde liturgie. Tegen de achtergrond van het authentieke zeventiende-eeuwse interieur van de synagoge maakte de fotograaf unieke beelden van tijdloze taferelen, zoals we die ook tegenkomen op de vele prenten en schilderijen die in het verleden van de Portugese Synagoge zijn gemaakt.
De foto's waren op dezelfde plekken geplaatst als waar Leonard Freed ze in 1963 maakte.
Fotowedstrijd
In het kader van deze tentoonstelling organiseerde het Joods Museum in samenwerking met Leica een fotowedstrijd voor zowel professionele als amateurfotografen met het thema 'Joods Leven anno 2015′. De mooiste foto's werden gekozen door een vakjury bestaande uit conservator Fotografie bij het JCK Bernadette van Woerkom, fotograaf des Vaderlands Ahmet Polat, fotograaf Bert Nienhuis en grafisch ontwerper (van oa deze tentoonstelling) Victor Levie. Een tweede winnaar werddoor het publiek gekozen, die via de website van de fotowedstrijd hun stem konden uitbrengen.
De winnende foto's werden van 30 november 2015 t/m 10 januari 2016 tentoongesteld in de aanwinstenvitrine van het Joods Museum (=en opgenomen in de collectie van het Joods Museum. Daarbij kregen de winnaars een prachtige Leica camera cadeau.
In de aanwinstenvitrine werden een aantal eervolle vermeldingen geplaatst.